Aşınma Direnciyle Öne Çıkan Özel Bir Çelik: HARDOX

Gelişen teknolojiyle birlikte her alanda yeni ara ürünler türüyor. Örneğin metal sektöründe metaller alaşımlarına, gördükleri ısıl işleme göre sınıflandırılmak yerine markalaşıyor. İsveçli Ssab isimli çelik firması bu alanda en tanınan ve piyasada yer etmiş markalardan. Ssab’ın 7 farklı alan için geliştirdiği 7 farklı çeliği bulunuyor. Bunların en bilineni ve Türkiye’de en kolay bulunabileni ise Hardox.

Hardox’un Türkiye’de yaygın bir kullanım alanı bulması hitap ettiği pazarın büyüklüğünden kaynaklanıyor. Hardox, taş ve maden taşıma gibi ağır işler yapan kamyonların kasası, kırıcı-delici-yükleyici gibi iş makinesi parçaları, maden araçları, kırıcı ekipman ve çöp kamyonunu içeren pazara yanıt veriyor. Çünkü bu araçların en büyük sıkıntıları darbe, iç gerilme, yorulma, sürtünme ve korozyonla oluşan malzeme kayıpları. Piyasa çelikleri kullanılarak yapılan bu tür parçalar kısa sürede malzeme kayıplarına yada deformasyonlarına bağlı olarak bakım maliyetlerine sebep oluyor yada atıl duruma geliyor.

Özellikle sürtünmeye bağlı aşınmalar ağır vasıtalarda ve iş makinelerinde kendini daha kolay belli etmekte. Hareket halindeki yüzeylerde abrasif aşınma denen bir aşınma meydana gelir. Özellikle mineral, madencilik ve taşıma endüstrilerinde karşılaşılan bir durumdur. Bunu aşmanın en iyi yolu ya standart gövde üzerine dayanıklı malzemelerden ikinci bir kat kaplama yapmak yada komple olarak Hardox ile değiştirmek. Daha stabil ve bakım maliyetsiz olması açısından parçanın Hardox’tan üretilmesi daha iyi netice vermekte.

Hardox çelikleri piyasada çeşitli sayılarla bulunuyor. Bu sayılar çeliğin Brinell sertlik değerini ifade etmekte. Hardox 400, 450, 500, 550 veya 600 isimleriyle bu malzemeye ulaşmak mümkün. Ayrıca HiTuf ve Exteme isimli daha özel Hardox çeliklerlede karşılaşmak mümkün. Bu malzemelerin ana özellikleri şu şekilde;

HARDOX 400: Çok yönlü aşınma dirençli. Kolay bükülebilir ve kaynaklabilir. Düşük ağırlıklıdır. Piyasada en kolay erişilebilen Hardox türüdür. Kasa imalatında en yaygın kullanılanıdır.

HARDOX 450: Hardox 400 ile hemen hemen mekanik özellikleri taşır. Serliği daha yüksektir. Daha çok sac kalınlığı seçeneği vardır.

HARDOX 500: Aşınma direnci diğerlerinden daha yüksektir. Bükülebilme ve kaynak edilebilme özelliği diğerlerinden iyidir.

HARDOX 550: Hardox 500 ile aynı özelliklere sahiptir ancak daha uzun ömürlüdür.

HARDOX 600: Diğer dört Hardox plakadan daha yüksek mukavemete sahiptir. Ancak yinede kaynak edilebilme ve bükülebilme özelliği vardır. 650-700 arası brinell sertliğine sahiptir.

HARDOX HiTuf: Yüksek aşınma dirençlerine maruz kalan uygulamalarda çatlayarak kırılmaya karşı ekstra direnç gösterir. Ekstra tokluk ve aşınma direncine sahiptir.

HARDOX Extreme: Adından da anlaşılacağı üzere Hardox ailesinin nirvanasında bulunuyor. En yüksek aşınma direncini gösteren Hardox çeliktir.

Hardox plakalar C, Si,  Mn,  P,  S,  Cr,  Ni, Mo ve  B elementlerinin farklı yüzdelerle birleştirilip farklı derece ve sürelerde su verme ısıl işlemi geçirmeleriyle üretilmekte.

Hardox malzemelerin üzerinde beyaz puntalarla markası ve brinell sertlik değeri yazar. Hardox plakalar genellikle kırmızımsı bir renkle boyalıdır. Ton fiyatı konuma bağlı olarak 3100 TL ‘den başlıyor.